
Batı Karadeniz Bölgesi’nde Bölgesel Kalkınmaya Yönelik Kamp ve Karavan Turizmi Derecelendirmesi ve Dijital Rehber
Proje Durumu: Devam Ediyor
Proje Yürütücüsü: Prof. Dr. Sevgi ÖZTÜRK
Proje Kodu: KÜ-İHT/2023-01
Proje Bütçesi: 367.099,62 TL
Proje Başlama Tarihi: 08.11.2023
Proje Süresi: 24 Ay
Destekleyen Kurum ve Kuruluşlar:
Bartın Orman Bölge Müdürlüğü
Karabük Orman Bölge Müdürlüğü
Kastamonu Orman Bölge Müdürlüğü
Sinop Orman Bölge Müdürlüğü
ÖZET
Günümüzde kentleşme ve nüfus artışı sonucunda, kişi başına düşen yeşil alan miktarı azalmakta ve bu durum kentsel yaşam kalitesi düzeyini önemli oranda düşürmekte, kent içerisinde ve yakın çevresinde bulunan doğal açık-yeşil alanlara ihtiyacının artmasına neden olmaktadır. Aynı zamanda küresel ölçekte yaşanan pandemi süreci de doğal alanların hem kentsel alanlar hem de insan yaşantısındaki önemini göstermiştir. Günümüzde değişen yaşam tarzları sonucunda insanlar artık doğa ile iç içe olabildikleri alanlarda vakit geçirmeyi tercih etmektedir. Bu kapsamda alternatif turizm alanları, piknik, trekking, bisiklet, ekolojik tur, balık tutma gibi birçok rekreasyon olanaklarına sahip olduğundan insanlara psikolojik ve fiziksel açıdan fayda sağladığından ön plana çıkmaktadır. Bu alanların başında ise kamp/karavan turizmi gelmektedir. Kamp/karavan turizmi, doğayla uyumlu, olumsuz özelliklerin minimumda tutulmaya çalışıldığı sürdürülebilir turizm anlayışının bir uzantısı olarak kabul edilmektedir. Tabiat temelli alternatif turizm faaliyetleri, insanlara ve kentlere önemli faydalar sağlayarak sürdürülebilirliğe de katkıda bulunmaktadır. Kentsel gelişme ve kalkınmanın önemli adımlardan birisi de turizmdir. Ziyaretçiler kentsel stres faktörlerindeki artış nedeniyle doğaya dayalı birçok destinasyona talep göstermektedir. Fakat turizm destinasyonlarının rekabet edebilmesi için çekici olmanın yanında turizm yönetiminde etkili bir planlamaya ve benzer rakiplerinden daha yaygın bir pazarlama ağına sahip olmalıdır.
Korunan alanları ve doğaya dayalı destinasyonları desteklemek için bilgi teknolojilerinin aktif olarak kullanıldığı dijital pazarlama ile bütüncül ve yenilikçi araçlara ihtiyaç duyulmaktadır. Coğrafi bilgi sistemleri temelli bütüncül envanter çalışmalarının yapılması, potansiyellerin, eksikliklerin ve bölge kaynaklarının tespiti, sürdürülebilir bir yaklaşımla geliştirilmesi ve hedeflenen ziyaretçi kitlesine tanıtılması için temel ve vazgeçilmez bir gereksinimdir. Araştırmada, Batı Karadeniz Bölgesi’nde Kastamonu ve Sinop illerinde, alternatif turizm alanlarının etkili yönetimini teşvik etmek ve bölgesel kalkınmadaki rolünü güçlendirmek hedefiyle kamp/karavan turizmi alanlarının görsel envanterinin oluşturulması, potansiyellerinin ve eksikliklerinin belirlenerek karşılaştırmalı bir analizinin sunulması ve elde edilen analiz ve değerlendirmelerin dijital bir rehber ile doğal ve kültürel zenginliklerin tanıtımını artırmak amaçlanmaktadır. Çalışma kapsamında Batı Karadeniz Bölgesi’nde kamp turizmi alanları tespit edilecektir. Bu kamp alanları, Global Positioning System (GPS) aleti yardımıyla WGS1984 Coğrafi Koordinat Sistemi Universal Transverse Mercator (UTM) projeksiyonuna göre X, Y değerleri kaydedilecek olup daha sonra oluşturulması planlanan haritalar üzerine noktasal veri olarak işlenecektir. Belirlenen kamp turizmi alanlarının potansiyelleri ve eksikliklerini belirlemeye yönelik saha çalışması yapılacaktır. Karşılaştırmalı analiz yapılarak, bölgedeki kamp ve karavan alanlarının tanıtıldığı, cep telefonu ile uyumlu bir aplikasyon ve WEB sitesi tasarlanacaktır. Bu aplikasyon içerisinde proje kapsamında geliştirilen ölçütlerden yola çıkılarak “yetersiz/gelişmekte/mükemmel” şeklinde puanlandırılacaktır. Ayrıca alanların özellikleri tanımlanarak alternatifler arasında seçim olanağı sunabilen filtreler oluşturulacaktır. Örneğin, bireysel karavan alanı olan/olmayan, bungalov barındıran/barındırmayan, çadır kiralama seçeneği olan/olmayan ziyaretçilerin taleplerine göre alanı seçmeleri kolaylaşacaktır. Alanı belirlediklerinde, aplikasyon veya WEB sitesi üzerinden işletmenin iletişim bilgilerine erişme imkânı sağlanacaktır. Ayrıca alana erişmek için alternatif ulaşım seçenekleri oluşturulacaktır. Bu sayede, günümüzde yoğun olarak kullanılan internet ağı ve cep telefonu aplikasyonları aracılığıyla Batı Karadeniz Bölgesi’nin kamp turizmi alanlarının dijital bir rehber ile tanıtılması ve derecelendirilmesi sağlanacaktır. Proje kapsamında, Batı Karadeniz Bölgesi’nin alternatif turizm değerleri anlamında önemi bir kez daha ortaya konarak etkili ve uzun vadeli turizm planlaması için gerekli olan mekânsal analizlerin yapılması adına kapsamlı ve bölgesel kalkınmaya dayalı girişim olacağı öngörülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Kamp-karavan turizmi, bölgesel pazarlama, turizm potansiyeli, reklam stratejileri, bilgi teknolojileri, CBS
ABSTRACT
Today, as a result of urbanization and population growth, the amount of green space per capita is decreasing, which significantly reduces the quality of urban life, and increases the need for natural open-green areas in and around the city. At the same time, the global pandemic process has shown the importance of natural areas in both urban areas and human life. Today, as a result of changing lifestyles, people now prefer to spend time in areas where they can be intimated with nature. In this context, alternative tourism areas come to the fore as they provide psychological and physical benefits to people as they have many recreational opportunities such as picnics, trekking, cycling, ecological tour, and fishing. Camping/caravan tourism is at the forefront of these areas. Camping/caravan tourism is accepted as an extension of the sustainable tourism approach in which the negative features are tried to be kept to a minimum. Nature-based alternative tourism activities also contribute to sustainability by providing significant benefits to people and cities. One of the important steps of urban development is tourism. Visitors show demand for many nature-based destinations due to the increase in urban stress factors. However, in order for tourism destinations to be competitive, besides being attractive, they must have effective planning in tourism management and a more extensive marketing network than similar competitors.
In order to support protected areas and nature-based destinations, holistic and innovative tools are needed with digital marketing where information technologies are actively used. It is a basic and indispensable requirement to carry out holistic inventory studies based on geographic information systems, to identify potentials, deficiencies, and regional resources, to develop them with a sustainable approach, and to introduce them to the target audience. In the research, creating a visual inventory of camp/caravan tourism areas in Kastamonu and Sinop provinces in the Western Black Sea Region, with the aim of promoting the effective management of alternative tourism areas and strengthening their role in regional development, presenting a comparative analysis by determining their potentials and deficiencies, and presenting a digital analysis of the obtained analysis and evaluations. With the guide, it is aimed to increase the promotion of natural and cultural riches.
Within the scope of the study, camping tourism areas will be determined in the Western Black Sea Region. These campgrounds will record X, Y values according to the WGS1984 Geographical Coordinate System Universal Transverse Mercator (UTM) projection with the help of the Global Positioning System (GPS) tool and will be processed as point data on the maps planned to be created later. A field study will be conducted to determine the potentials and deficiencies of the determined camp tourism areas. As a result of the comparative analysis, an application and WEBsite compatible with mobile phones will be designed where the fields are introduced. When this application is entered, the criteria developed within the scope of the project will be graded. In this way, the camping tourism areas of the Western Black Sea Region will be introduced and rated with a digital guide. Within the scope of the project, it is envisaged that there will be a large-scale attempt to make spatial analyzes necessary for effective and long-term tourism planning, by demonstrating the importance of the Western Black Sea Region in terms of alternative tourism values, and by demonstrating its ecological importance once again.
Keywords: Camp-caravan tourism, regional marketing, tourism potential, advertising strategies, information technologies, GIS
BEKLENEN PROJE ÇIKTILARI
(KISA-ORTA-UZUN VADE)
Kısa Vadeli Çıktılar
Alternatif turizm çeşitlerinden birisi olan kamp turizmi alanları giderek daha fazla önem kazanmaya başlamıştır. Ancak kamp alanı ile ilgili yerel yöneticiler kentlerin çevresinde bulunan turizm potansiyeli hakkında sınırlı mekânsal bilgilere sahiptir bu nedenle Batı Karadeniz Bölgesi’nde bulunan Sinop ili kamp alanlarının potansiyelleri hakkında mekânsal bilgiler proje kapsamında geliştirilen kontrol listesi ile toplanmıştır. Kastamonu ili için 2025 yılı yaz aylarında bu bilgiler yapılan arazi çalışması ile elde edilecektir. Bu sayede kontrol listesi kapsamında kamp alanlarının potansiyelleri ve eksiklikleri tespit edilerek, insanların bu alanları tercih etmesi ile bölge ekonomisine katkı sağlanması beklenmektedir. Bu etkinin yalnızca ekonomik açıdan değil aynı zamanda bölgeye gelen turistlerle yöre halkının etkileşimi sonucunda kültürel açıdan da katkı sağlaması beklenmektedir.
Orta Vadeli Çıktılar
Ülkemizin doğal alanları bakımından oldukça önemli bir bölgesi olan Batı Karadeniz Bölgesi’nin tanıtımının sağlanması açısından dijital teknoloji olanakları ve kamp turizmi alanının entegre edileceği proje kapsamında cep telefonları ile uyumlu olacak bir derecelendirme aplikasyon ve aynı zamanda bir WEB sitesi tasarlanacaktır. Bu sayede, Batı Karadeniz Bölgesi’nin kamp turizmi alanlarının dijital bir rehber ile tanıtılması ve derecelendirilmesi sağlanacaktır. Bu sayede kampçılara güvenilir ve güncel bilgi sağlayarak kamp deneyimini iyileştirmesi, bölgedeki kamp alanlarının standardizasyonunu ve kalitesini arttırılması, yerel yöneticilere veri temelli bir yönetim imkânı sunarak turizm planlamasını daha verimli hale getirilmesi hedeflenmektedir.
Uzun Vadeli Çıktılar
Proje kapsamında, Batı Karadeniz Bölgesi’nin alternatif turizm değerleri anlamında ve özellikle ekolojik anlamda önemi bir kez daha ortaya konarak, etkili ve uzun vadeli turizm planlaması için gerekli olan mekânsal analizlerin yapılması adına büyük ölçekte bir girişim olacağı öngörülmektedir. Çalışma ile ulaşılan bulgular paralelinde ülke ekonomisinin önemli bir girdisi olan Türk turizm sektörüne, evrensel açılım alanları olarak değerlendirilebilecek WEB sayfası ve aplikasyonunun geliştirilmesi suretiyle katkı sağlanması hedeflenmektedir. Aynı zamanda çalışma alanımızda bulunan korunan alanlarda yapılan doğa turizmi temelli rekreasyon faaliyetleri, sürdürülebilirlik bağlamında da önem taşımaktadır. Dünya çapında alternatif turizmde, turistik açıdan büyüme, turistik ürünlerin oluşumuna katkıda bulunan ve destinasyon alanının tanınırlığının artırılması için daha rasyonel, koordineli ve verimli bir kaynak yönetimi ihtiyacını karşılayacağı düşünülmektedir. Ayrıca, proje kapsamında ilgili kamu kurumları, yerel yönetimler ve turizm dernekleri ile iş birliği yapılarak, kamp alanlarının altyapısının iyileştirilmesi ve sürdürülebilir turizm politikalarının oluşturulması için çalışmalar yürütülerek Batı Karadeniz Bölgesi’nin kamp turizmi potansiyeli, ulusal ve uluslararası ölçekte daha fazla tanıtılacak ve uzun vadeli turizm stratejileri oluşturulabilecektir. Bununla birlikte yapılan kapsamlı değerlendirmenin literatüre kazandırılacağı, farklı alanlara uygulanabilecek yeni projelere öncü olacağı düşünülmektedir.
BEKLENEN PROJE ÇIKTILARININ UYGULAMA PLANI
(KISA-ORTA-UZUN VADE)
Projenin amacı, Batı Karadeniz Bölgesinde yer alan kamp ve karavan alanlarının turizm derecelendirmesini yapabilmek için bu alanları yerinde gözlemleyerek proje sonucunda tasarlanması hedeflenen dijital rehber için kontrol listelerinde sunulmuş olan veriyi sahada elde etmektir. Bu kapsamda beklenen proje çıktılarının uygulama planları kısa, orta ve uzun vade olarak üç ayrı grup halinde aşağıda verilmiştir:
Kısa Vadeli Uygulama Planı
Projenin amacı ve yöntemine uygun olarak yapılması planlanan saha çalışmalarından birincisi 25.07.2024 – 03.08.2024 tarihleri arasında Sinop ilinde gerçekleştirilmiştir. Toplamda 20 kamp alanında yapılan saha çalışması sonucunda,
Ziyaret edilen her kamp alanı için kontrol listesinde yer alan ölçütler doğrultusunda incelemede bulunulmuştur. Yerel halk, varsa işletme sahibi ve kullanıcılar ile görüşmeler gerçekleştirilmiş ve alanın fiziksel özellikleri hakkında incelemeler yapılmıştır.
- Seçilen turizm alanlarının konum bilgisi işlenmiş ve kontrol listesine göre değerlendirmelerde bulunulmuştur. Oluşturulması planlanan dijital rehber için fotoğraf albümü üretilmiştir.
- Arazi çalışması sonucunda elde edilen veriler, kamp alanlarının mevcut durumunu, kullanıcı memnuniyetini ve geliştirme alanlarını ortaya koymuştur.
- Görsel incelemeler, fiziksel incelemeler, haritalama ve kontrol listesine göre yapılan değerlendirmeler, kamp alanlarının genel durumu hakkında kapsamlı bir bilgi sunmaktadır.
- Gelecekte yapılacak iyileştirmeler ve planlamalar için bu veriler önemli bir kaynak olacak projenin bölgesel kalınmaya faydalı olabilmesi için gereken birinci saha araştırması tamamlanmıştır.
İkinci saha çalışmasının, Temmuz-Ağustos 2025 yaz aylarında, Kastamonu ilinde bulunan kamp alanlarına gidilmesi planlanmaktadır. Saha çalışması sonucunda alanın fiziksel özellikleri, derecelendirilmesi, dijital rehber için fotoğraf albümü, kullanıcı memnuniyeti, potansiyel özellikleri, haritalama yapılarak tamamlanması planlanmaktadır.
Orta Vadeli Uygulama Planı
Saha çalışmaları tamamlandıktan sonra, elde edilen proje çıktıları ile analiz ve değerlendirmeler tamamlandıktan sonra makale veya bildiri yapılması planlanmaktadır. Bu konuda çalışmalar devam etmektedir. Alternatif turizm çeşitleri, fiziksel, çevresel, ekonomik ve psikolojik açıdan insanlara ve kentlere büyük oranda fayda sağlamaktadır. Aynı zamanda, alternatif turizm alanlarını insanların kullanılabilirliklerinin ve potansiyel kullanımlarının farkında olmalarını sağlamak için bu alanları teşvik etmek, faydalarını en üst düzeye çıkarmak için çok önemlidir. Bu faydaları maksimize etmek için en etkili yöntem, çevrimiçi tanıtım yöntemlerinin etkin şekilde kullanılabilmesi bağlıdır. Günümüz teknoloji dünyasında, dijitalleşmenin önemi her alanda olduğu gibi turizm alanında da yoğun bir şekilde görülmektedir.Kent destinasyonları tanıtımında dijital dünyanın etkileşim kriterlerine uygun olarak ve aynı zamanda işlevselliğin ön planda olduğu WEB siteleri ve aplikasyonlar ön plandadır. Günümüzde, herhangi bir konuya ilişkin bilgi edinme sürecinde kullanıcılar, ilk olarak internetteki arama motorları yardımıyla araştırma yaparak ilgili WEB sayfalarına ulaşmakta ve sonrasında ise veri tabanları olarak dikkate aldığı WEB sitelerinden ayrıntılı bilgi edinmeye yönelmektedir.
Bu bağlamda projede, etkileşim ve işlevselliğin ön planda olduğu bir WEB sitesi ve aynı zamanda cep telefonlarına uygun bir aplikasyon geliştirilmesi planlanmaktadır. İlgili uzmanlarla görüşmeler gerçekleştirilerek oluşturulacak, WEB sitesi ve aplikasyonda yer alması planlanan özellikler 3 ana başlık altında derecelendirmeleri ile beraber yer alacaktır. Bu başlıklar aşağıda verilmiştir:
- Doğal Çekicilik
- Planlama ve Yönetim
- Altyapı
Ayrıca aplikasyonda aşağıdaki bilgilere de ulaşılabilecektir:
- Kamp turizmi alanlarının konumları
- Alanlarda varsa işletmelerin bağlantı linkleri
- Rota güzergâhları
- Yol yapısı
- Ziyaret yeri ve tarihine ilişkin hava durumu
- Alanda bulunan aktivite çeşitliliği
- Yardım butonu
- Uzun Vadeli Uygulama Planı
Uzun Vadeli Uygulama Planı
Saha çalışmaları ve aplikasyon oluşturulması tamamlandıktan sonra, elde edilen tüm veriler bölgesel ölçekte ve yerel ölçekte alternatif turizm pratiğine yönelik çıkarımlar yapılarak sunulacaktır. Bu çıkarımlar ile aynı zamanda Batı Karadeniz Bölgesi’nin alternatif turizm kapsamında tanıtılmasına katkı sağlanmış olacaktır.
Saha çalışmaları ve aplikasyon oluşturulması tamamlandıktan sonra, elde edilen tüm veriler bölgesel ölçekte ve yerel ölçekte alternatif turizm pratiğine yönelik çıkarımlar yapılarak sunulacaktır. Bu çıkarımlar ile aynı zamanda Batı Karadeniz Bölgesi’nin alternatif turizm kapsamında tanıtılmasına katkı sağlanmış olacaktır.
PROJENİN BÖLGESEL KALKINMAYA KATKISI
(KISA-ORTA-UZUN VADE)
Turizm sektörünün ülke ve bölge ekonomileri üzerine etkilerini ve bu etkilerin bölgelerarası dengesizlikleri gidermede önemli bir rolü bulunmaktadır. Bölgesel kalkınma politikaları, belirli sosyal ve ekonomik kriterler bakımından ortak özellik taşıyan ve özellikle önemli potansiyele sahip olan bölgelerin gelişmişlik düzeylerinin arttırılmasını amaçlamaktadır. Turizm bu noktada özellikle zengin turizm potansiyeline sahip bölgelerin kalkınması açısından kullanılabilecek önemli bir araç haline gelmektedir.
Kamp turizmi alanlarına odaklanan projenin bölgesel kalkınmaya katkıları aşağıda sunulmuştur.
Kısa Vadeli Etkiler
- Kamp turizmi için gerekli olan mekânsal verilerin toplanması ve analiz edilmesi,
- Bölgedeki kamp alanlarının mevcut durumu ve eksikliklerinin belirlenmesi,
- Yerel yönetimlere ve turizm sektörüne veri sağlanarak planlama süreçlerinin desteklenmesi,
- Kampçılara yön gösterecek bilgilendirme çalışmalarının başlatılması,
- Yerel halkın kamp turizmi konusunda bilinçlendirilmesi ve bu alana yönelik teşviklerin artırılması,
- Kamp alanlarının turizm haritasına eklenmesiyle bölgedeki doğal alanların daha etkin kullanılması.
Orta Vadeli Etkiler
- Dijital platformlar aracılığıyla kamp alanlarının tanıtılması ve daha geniş kitlelere ulaşılması,
- Kamp turizmiyle ilgili altyapının geliştirilmesi için yerel yönetimlerle iş birliği yapılması,
- Bölgeye gelen turist sayısının artmasıyla yerel ekonominin canlanması,
- Turizmin kültürel etkileşimi artırarak bölge halkının sosyal ve ekonomik gelişimine katkı sağlaması,
- Kamp alanlarının ekolojik dengesinin korunması için sürdürülebilir turizm anlayışının benimsenmesi,
- Yerel işletmelerin kampçılara yönelik hizmetlerini geliştirmesi ve turizm gelirlerini artırması,
- Kamp turizminin çeşitlendirilerek bölgeye yönelik turizm planlarının daha kapsamlı hale getirilmesi,
- Alternatif turizm türlerinin geliştirilmesiyle mevsimsel turizm bağımlılığının azaltılması,
- İnsanların doğayla iç içe vakit geçirerek stres seviyelerini azaltmasına yardımcı olmak,
- Kamp turizmi aracılığıyla fiziksel aktivitelerin teşvik edilmesi ve sağlıklı yaşam alışkanlıklarının yaygınlaştırılması,
- Yerel halk ile turistler arasında kültürel etkileşimi artırarak farklı kültürlerin kaynaşmasını sağlamak,
- Doğa bilincinin ve çevre duyarlılığının gelişmesine katkıda bulunmak,
- Yerel halkın turizm sektörüne dâhil edilerek ekonomik ve sosyal olarak güçlendirilmesini sağlamak,
- Bireylerin sosyal becerilerini geliştirmesine ve doğa ile uyumlu yaşam biçimlerini benimsemelerine katkıda bulunmak.
Uzun Vadeli Etkiler
- Batı Karadeniz Bölgesi’nin sürdürülebilir turizm politikalarının oluşturulmasına destek verilmesi,
- Kamp turizminin ulusal ve uluslararası düzeyde tanıtılmasıyla bölgenin turizm cazibesinin artırılması,
- Bölge ekonomisine uzun vadeli ve kalıcı katkılar sağlanması,
- Alternatif turizm türlerinin yaygınlaştırılması ve ekoturizmin teşvik edilmesi,
- Küresel turizm trendlerine uygun olarak destinasyon yönetimi ve pazarlama stratejilerinin geliştirilmesi,
- Bölgedeki doğal ve koruma alanlarının daha etkin yönetilerek ekolojik sürdürülebilirliğin sağlanması,
- Kamp turizminin bir marka haline getirilerek bölgenin uluslararası düzeyde bilinirliğinin artırılması,
- Yeni istihdam olanakları yaratılarak bölgedeki işsizlik oranının azaltılması,
- Bölgenin doğa turizmi konusunda lider destinasyonlardan biri haline getirilmesi.
Bu sayede proje, Batı Karadeniz Bölgesi’nin kamp turizmi potansiyelini ortaya çıkararak hem yerel hem de ulusal ekonomiye katkı sağlayacak ve sürdürülebilir turizm anlayışının bölgeye entegre edilmesine yardımcı olacaktır.