PROJEDEN ELDE EDİLEN ÇIKTILAR

(KISA-ORTA-UZUN VADE)

İstiklâl Yolu’nun öneminin genç kuşaklara aktarılması ve bu çerçevede bir tarih bilincinin oluşturulması, Kastamonu’nun Millî Mücadele yıllarındaki öneminin ortaya konulması, İstiklâl Yolu’nun gündemde tutulması ve konuyla ilgili bilimsel çalışmaların yapılması büyük önem arz etmektedir. Bu münasebetle ilk olarak İnebolu’dan başlayıp Küre ve Seydiler’den geçerek Kastamonu merkeze kadar devam eden yol (Yaklaşık 95 km) Ankara 1 Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu tarafından 2012 yılında “İstiklâl Yolu” adıyla Tarihi Sit Alanı olarak tescil edilmiştir. Daha sonra Ilgaz ilçesi İnköyü’nden başlayıp Ayan köyü ve Çankırı merkez ilçesine kadar devam eden yaklaşık 52 km’lik kısmı yine Ankara 1 Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu tarafından 2013 yılında “İstiklâl Yolu” adıyla Tarihi Sit Alanı olarak tescil edilmiştir. Son olarak ise Cumhurbaşkanlığı’nın 01.11.2018 tarihli ve 302 Sayılı kararı ile “İstiklâl Yolu Tarihi Milli Parkı” olarak belirlenmiş ve 02.11.2018 tarihli 30583 Sayılı Resmî Gazete’ de yayınlanmıştır. Bu bağlamda İstiklal Yolu’nun korunması ve geliştirilmesi turizm alanına da katkı sağlayacaktır. Dünyada ve ülkemizde turizmde dijitalleşme sürecinin ivme kazanması turizmin ayrılmaz bir parçası olan ve tarihsel süreçte kültürel aktarımın en önemli temsilcisi müzelerin de sanal ve dijital müzelere dönüşmesini hızlandırmıştır. Diğer bir deyişle, teknolojik gelişmelerin günden güne hayatımıza yön vermeye başladığı 21. yüzyılın çağdaş müzecilik anlayışı, geleneksel müzecilikten farklı bir bakış açısını gerektirir hale gelmiştir. Müzeler, başlangıçta eserlerin kayıt altına alınması, saklanması, korunması ve sergilenmesi ile sınırlı fiziki mekânlar olarak tasarlanmış olsalar da bugün, bilgiye dayalı eğitim ve öğretim işlevlerinin yanı sıra kişisel deneyime olanak sağlayan iletişimlere açık, dijital tasarlanmış ortamlara doğru evrilmektedirler (Akça 2020; Karadeniz, 2020; Keş ve Başer-Akyürek, 2019). Çağdaş müze teknolojilerinin farklı hedef kitlelere hitap eden ilgi odakları oluşturarak izleyici çeşitliliği sağlamak amacıyla kullanıldıkları söylenebilmektedir. Bu yaklaşımlardan hareketle müzelerin teknolojiyi kullanma amaçları aşağıdaki şekilde özetlenebilmektedir (Bollo, 2011):

1. Geleneksel iletişim modellerini geliştirmek ve çeşitlendirmek
2. Sosyal altyapıları genişletme ve yeni bir sosyal grup oluşturmak
3. Ziyaret deneyimini yoğunlaştırmak
4. Ziyaretçinin konuşma ve dinleme becerisini geliştirmek
5.  Katılımı güçlendirmek, müzede içerik ve fikir paylaşımını sağlamak
6. Koleksiyona (gizli kalmış, görünmeyen miras) erişimi kolaylaştırmak
7. Dijital ve gerçek toplumlar inşa etmek

PROJE ÇIKTILARININ UYGULAMA PLANI

(KISA-ORTA-UZUN VADE)

Kampüs İstiklal yolunun belirlenmesi yöntemi: İstiklal yolunun Kastamonu Üniversitesi Yerleşkesi içerisinde bulunan kısmının saha çalışmaları ile belirlenmesi. Mevcudiyette var olan İstiklal yolu izinin korunmasının sağlanması, kampüs içi peyzaj düzenlemesinde yer alması ve proje kapsamında yapılacak olan sergi yolu ile bütünleşik olarak hazırlanması için Kastamonu Üniversitesi Yapı İşleri Daire Başkanlığı ile görüşmelerin sağlanması. Yerleşke içerisinde belirlenen İstiklal Yolu için 10 adet aydınlatmalı metal standlı seramik panonun, güzergâh üzerinde yerleştirilmesi ve panoların aydınlatmalarının sağlanması için elektrik hattının çekilmesi. Kampüs dijital müze alanın belirlenmesi yöntemi: EKAP İhale aramada yapılan araştırmalarda ve projesi tamamlanmış müzelere yapılan saha çalışmaları sonucunda, İstiklal yolunun tarihi okunurluğu ve sergilenmesi adına İnebolu Türk Ocağı Müzesi, Kastamonu Kent Tarihi Müzesi ve Çankırı Müzelerinde teşhir alanlarının varlığı tespit edilmiştir. Proje kapsamında; yapılmış ve projelendirilmiş müzelerdeki teşhir yöntemlerinden farklı olarak simülasyon ve etkivizyon gösteriminin yapılması kararlaştırılmıştır. Kastamonu Üniversitesi Yapı İşleri Daire Başkanlığı ile yapılan görüşmeler sonucunda, yapılmış olan literatür çalışmaları, yol tespiti ve sergi güzergahı göz önünde bulundurularak aynı anda yaklaşık 30 kişinin etkileşimli deneyim sağlayabileceği, Kurtuluş Savaşı sürecinde İstiklal Yolunu kullanan vatanseverlerin hangi koşullarda mücadele verdiği ve Şehit Şerife Bacının vefakarlığının anlatılacağı sinevizyon ve etkivizyon gösteriminin gerçekleşeceği müze alanının belirlenmesi, Seçilen alanın sinevizyon gösterimine uygun, giriş çıkışlarının ayarlanması. Kullanıcı profili ve sayısı göz önünde bulundurularak müze mekanının projelendirilmesi ve tesisat gereksinimlerinin tespiti. Tahsis edilen mekânın sinevizyon gösterimine uygun hale getirilmesi ve tanzim işlerinin gerçekleştirilmesi esnasında kontrol ve takibinin yapılması. Kampüs içerisinde yer alan İstiklal Yolu’nun canlandırılacağı seramik panoların yapılma yöntemi:

1. Tasarım: Tarihi veriler ışığında kampüs içinden geçen İstiklal Yolu’nun belirlenen yerine 10 adet aydınlatmalı metal standlı seramik panonun tasarımının yapılması.
2. Şekillendirme: Dış cephe için iklim şartları göz önünde bulundurularak belirlenmiş olan en uygun seramik bünye (çamur) ile şekillendirme aşamasının gerçekleştirilmesi. Bu aşamada rölyef çalışma için öncelikle plaka açma makinesi ile seramik (kil) plaka açılacaktır. Şekillendirme aşamasında o döneme ait en doğru görseller kullanılacaktır. Elle serbest şekillendirme tekniği ile ilgili görseller plaka üzerinde çalışılacaktır. Bu aşamada plaka açma makinesi, mermer masa, kraft kâğıt, kil (seramik çamuru), modelaj setine (metal ve ahşap şekillendirme aletleri) ihtiyaç duyulacaktır. Plaka açma makinesi ve mermer masa Seramik Bölümde mevcuttur.
3. Rötuş: Belirli bir nem seviyesine indirgenen seramik panoların kesme ve rötuş işlemleri gerçekleştirilecektir. Bu işlem için metal kazıma aletleri ve dip alma aletlerine ihtiyaç duyulmaktadır.
4. Kurutma: Yapılan panolar ızgaralı havalandırma tablalarında kademeli olarak kurutulacaktır. Izgaralı havalandırma tablası (rafları) bölümde mevcuttur.
5. Pişirme: Yoğurulma nemi tamamen uzaklaştırılan panolar, düşük sıcaklıkta ilk pişirime tabi tutulacaktır. Söz konusu işlem için düşük derece seramik fırını bölümde mevcuttur.
6. Sırlama: İlk pişirimi gerçekleştirilen seramik panolar sır ile renklendirilecektir. Bu işlem için havalı kompresör, sırlama kabini ve sıra ihtiyaç duyulmaktadır. İlgili işlem için havalı kompresör ve sırlama kabini bölümde mevcuttur.
7. Sırlı Pişirim: Sır ile renklendirilen seramik panoların yüksek derecede sırlı pişirimi gerçekleştirilecektir. Panoların dış mekânda iklim şartlarına dayanıklı olabilmesi için yüksek derece seramik fırınına ihtiyaç duyulmaktadır.

1. Proje kapsamında toplamda 10 adet seramik pano yapılması planlanmıştır. Bir önceki dönemde 7 adet pano bisküvi pişirimleri tamamlanmış olup renklendirme ve sırlama aşamaları 3. Dönemde gerçekleştirilmiştir. Bu doğrultuda 80*80*2 cm. ölçüsünde 3 adet daha çamur plaka öngörülen çalışma takvimi dahilinde mermer masa üzerinde açılmıştır. Gönyesi ve yüzeyi kontrol edilen her bir plaka üzerine seçilen görüntüler seramik şekillendirme aletleri ile çizilmiştir. Daha sonra alçak ve yüksek rölyef tekniği ile panoların şekillendirme aşaması tamamlanmıştır. Bahsi geçen aşama, uzun ve sabırlı bir süreci gerektirmiştir. Deformasyonun önüne geçebilmek için panoların dış kenarları sürekli naylon malzeme ile kapatılmıştır.
2. Şekillendirme aşamaları tamamlanan her bir pano, görüntülerin bozulmamasına özen gösterilerek belirlenen yerlerinden deri sertliğinde kesilerek birimlere ayrılmıştır. Seramik pano birimlerinin arka kısımlarına şekillendirme aletleri ile yivler açılmıştır. Böylelikle pano birimleri montaj aşamasında kaideye daha sağlam yapıştırılabilecek olup öte yandan kurutma aşamasında daha dengeli bir kuruma gerçekleşecektir.
3. Tüm pano birimleri özel ızgara sistemine sahip metal kurutma raflarında üzerleri naylon malzeme ile örtülerek kontrollü kurutma aşamasına alınmıştır. Bu aşamada pano parçaları her gün üzerleri açılarak kontrol edilmiştir. Hızlı kuruduğu düşünülen birimler lokal vaziyette hafifçe nemlendirilmiştir. Bahsi geçen aşama son derece hassas olup dikkat gerektiren bir süreç şeklinde tamamlanmıştır.
4. Kurutma işlemi tamamlanan pano parçalarının proje kapsamında alımı gerçekleştirilen seramik fırınında bisküvi pişirimleri gerçekleştirilmiştir. Söz konusu pişirimler 1000 ̊C’de 11 saat süreyle kontrollü biçimde yapılmıştır.
5. Söz konusu rapor döneminde şekillendirilen ve bisküvi pişirimi yapılan tüm pano birimlerinin renklendirilmesi ve sırlanması işlemleri de gerçekleştirilmiştir. Bu doğrultuda daha önce yapılan renk ve sır denemeleri ile söz konusu denemelerin uygulanma yöntemlerine karar verilmiştir. Panolara işlenen tarihi sahneler (rölyefler) siyah sıraltı boya ile sür-sil tekniği uygulanarak ön renklendirme işlemine tabi tutulmuştur. Daha sonra fırça dekoru ile panonun her bir detayı, ışık-gölge ve perspektif özellikleri göz önüne alınarak boyanmıştır. Söz konusu süreç uzun ve meşakkatli bir dönemi kapsamıştır.
6. Boyanan parçalar transparan sır ile sırlanmıştır. Bahsi geçen şeffaf sır atomizer aracılığıyla manuel vaziyette uygulanmıştır. Sırlı parçalar proje kapsamında alımı gerçekleştirilen seramik fırınında 8 saat süreyle 1150̊C’de kontrollü şekilde pişirilmiştir.
7. Bisküvi pişirimi yapılan parçaların yüzey özellikleri kontrol edilerek nihai montaja hazır hale getirilmiştir. Proje sonunda toplamda 10 adet sırlı seramik pano elde edilmiştir. Elde edilen panolar demir çerçeve içine silikon ve derz dolgusu ile sabitlenmiştir.
8. Her bir panonun montajının gerçekleşeceği metal kaideler hazırdır. Tarihi İstiklal Yolu’nun çevre düzenlemesinin ardından uzman kişiler tarafından monte edilmeye hazır vaziyettedir. Kuruma ve pişme küçülmeleri tamamlanmış her bir panonun iç ölçüsü (kaide çerçevesi hariç) 70*70 cm.dir.
9. Müze ekranlar ve projeksiyon cihazlarının yerleşimi tamamlanıştır.
10. Grafik baskı ve panoların yerleştirilmesi ile müzenin son hali verilmiştir.
11. Kampüs içerisinden geçen Tarihi İstiklal Yolu’nun kesin doğrulama çalışmaları; Harita Genel Müdürlüğü’yle yapılan yazışmalar, işaretlenen tescilli yolda yürüyenler ve kampüs çevresinde yaşayan köy halkıyla görüşmeler neticesinde tespit edilmiştir.
12. Kampüsteki açık hava yürüyüş sahasında sergilenecek olan seramik panoların ve ışıklı stantların yaptırılması işi için gerekli malzemelerin satın alınması gerçekleştirilmiş ve yapım işlemi hızla devam ettirilmiştir.
13. Dijital müze için teknokent bünyesinde bir yer tahsisi yaptırılmış, donanımlar ve yazılım araç gerçekleri temin edilmiştir.
14. İstiklal yoluyla ilgili arşiv belgelerine ulaşılmış, literatür taraması gerçekleştirilmiştir.
15. Dijital müzenin duvar malzemeleri hazırlanmış, etkivizyon ve sinevizyon yapımları tamamlanmıştır. TRT’den İstiklal yoluyla ilgili belgesel film araştırması yapılmış ve ücreti mukabili temin edilen 4-5 dakikalık bu film 10 yıllığına dijital müzemize kazandırılmıştır. Dünün cephe gerisi ve bugünün onur yürüyüşlerini yansıtan “İstiklal Yolundayız” adlı 20 dakikalık belgesel bir film hazırlattırılmış ve Teknokent çok amaçlı salon bilgisayarına yüklenmiştir.
16. Kampüs içi Tarihi İstiklal Yolu’nun, Kastamonu Belediye Başkanlığıyla iş birliği içerisinde aslına uygun olarak hazırlanması çalışması meşakkatli takipler sonucu neticelendirilebilmiştir. Belirlenen takvimde aksamalar olmuştur.Aksamanın sebepleri; 31 Mart 2024 Mahalli İdareler Seçimleri, hava muhalefeti ve seçim öncesi yoğunlaşan yerel halk talepleridir.
17. Tarihi İstiklal Yolu yürüyüş sahasına ışıklı stantların yerleştirilmesi, tarihi olayları yansıtan seramik panoların sergilenmesi, yeraltı kablolarıyla panolara elektrik tesisatı döşenmesi zorluklarla gerçekleştirilebilmiştir. Her şeye rağmen Işıklandırma çalışmaları için kontroller yapılmış ve teslim ediliştir.
18. Dijital müzenin tefrişinin yapılması, etkivizyon, sinevizyon, konuşan pano, interaktif harita, interaktif gazete, dijital anı defteri, dokunmatik ekranlı şehit arama panosu ve diğerlerinin kurulumlarının ve işletilmesinin gerçekleştirilmesi tamamlanmış olup öğrenci ziyaretçilere açılmış bulunmaktadır.
19. Tarihi İstiklal Yolu ve Kampüs Dijital Müzesi Projesi, 19-20 Haziran 2023’de İnebolu’da Proje Yürütücüsü Dr. Muharrem Avcı tarafından “Geçmişten Günümüze Uluslararası İnebolu Sempozyumu” adlı bilimsel toplantıda bildiri olarak sunulmuş ve “Geçmişten Geleceğe İnebolu Tarih, Arkeoloji, Kültür ve Ekonomi” adlı kitapta bölüm olarak yazılmıştır.
20. İstiklal Yolunun ruhunu yaşatmak amacıyla oluşturulan sergi alanında mevcut geçmişte var olan yol korunmaya çalışılmıştır. Yolun aslına uygun olarak yaşatılması için stabilize edilmiş kırma taştan 2 m genişliğinde 120 m uzunluğunda yol yapılmıştır. Çalışma 2023 Kasım ayında başlamıştır. İlk etapta yol yapımı tamamlandıktan sonra Güzel Sanatlar Fakültesinde yapılan 10 adet eser için yolun her iki tarafında sergi panellerinin konulması için 0.8*1*0.3cm boyutlarında dökme beton kaideler yapılmıştır (Şekil 1). 10 adet sergi panellerin yerleştirilmesinde yaya akışını kesmemek amacıyla 120m uzunluğundaki yola dengeli bir şekilde dağıtılmıştır. Aralarında 7m mesafe olacak şekilde yolun iki yanına 3*2 li tekrar olacak şekilde yerleştirilmiştir.
21. Beton zeminlerin tamamlanması sonrasında sergide yer alacak eserlerin aydınlatılması için alt yapı çalışması yapılmıştır (Şekil 2). 10 eser için üstten günışığı renginde aydınlatma birimleri sergi panellerine montelenmiştir. Altyapı 1 0 işlemleri sonrasında alana bitkisel toprak serilerek ilkbahar döneminde alle olarak Tilia tomentosa (ıhlamur) türü ile yol tamamlanmış olacaktır.