Depreme, Yanmaya ve Çürümeye Karşı Dayanıklı Taşınabilir Prefabrik Ahşap Panel Ev
Proje Durumu: Devam Ediyor
Proje Yürütücüsü: Doç. Dr. Osman Emre ÖZKAN
Proje Kodu: KÜ-İHT/2023-13
Proje Bütçesi: 4.452.000,00 TL
Proje Başlama Tarihi: 08.11.2023
Proje Süresi: 24 Ay
ÖZET
Türkiye’de orman varlığı açısından önemli bir yere sahip olan Kastamonu şehri ormancılık, ahşap ürünleri üretimi ve ağaç işçiliğinde ileri bir seviyededir. Ahşabın başkenti olan Kastamonu’da oyma, kakma, kündekari, müzik aletleri, şimşir el aletleri, antik mobilya, kütük ev ve tekne imalatı gibi ahşabın birçok kullanım alanı mevcuttur. Ayrıca, Kastamonu endüstriyel ahşap ürünlerinin üretildiği büyük ölçekli birçok orman ürünleri tesisi barındırmaktadır. Bölgesel kalkınmayı desteklemek amacıyla mevcutta belirli bir seviyede olan orman ürünleri sektörünü daha ileri seviyelere çıkarmak için taşınabilir prefabrik ahşap ev projesinin hayata geçirilmesi gerekmektedir. Şubat, 2023’te yaşadığımız deprem afeti ve daha sonra yaşanabilecek olası afetler sırasında en önemli gereksinimlerin başında güvenilir, sağlam ve sıcak barınma alanları gelmektedir. Taşınabilir prefabrik ahşap ev projesinin amacı afet ve benzeri acil durumlardan etkilenen vatandaşlarımızın barınma ihtiyaçlarına cevap vermek amacıyla güvenilir, ekonomik, çevreci ve doğa ile uyumlu barınma yerlerinin tasarımı, mühendislik hesaplamalarının yapılması ve prototipinin üretilmesidir. Bu amacı gerçekleştirmek için, öncelikle çerçeve konstrüksüyon, CLT veya kompozit ahşap malzeme gibi malzemelerin hangisinin avantajlı olacağı konusunda literatür araştırması yapılmış ve bu malzemelerden hızlı ve kolay inşası, geleneksel yapım sistemlerinden daha güçlü bir konstrüksiyon oluşturması, ısı ve ses özelliklerinin iyi olması sebebi ile yapısal izolasyonlu panelin (YİP) üretim için tercih edilmesine karar verilmiştir. Daha sonraki aşamalarda, prefabrik evin 3 boyutlu çizimleri yapılacak ve farklı büyüklüklerde tasarımlar ortaya konulacaktır. Bir tanesi aile kullanımı için 20-30 m2 bir diğeri sınıf, yemekhane, toplantı salonu vb. amaçlı daha büyük 40-50 m2 olarak düşünülmektedir. Tasarımları tamamlandıktan sonra statik, kar, rüzgâr ve termal mühendislik hesaplamaları yapılacaktır. Hesaplamalar sırasında gerektiği yerlerde tasarıma müdahale edilerek iyileştirmeler sağlanacaktır. Son olarak prototip üretim aşamasına geçilerek malzemelerin üretimleri sağlanarak taşınabilir prefabrik evin montajı yaptırılacaktır. Ayrıca, maliyet hesaplamaları yapılacaktır.
Anahtar Kelimeler: afet, ekolojik yaşam alanı, taşınabilir ev
ABSTRACT
Kastamonu, which is an important region in Turkey’s forest resources, has advanced in forestry, wood production, and carpentry. As the capital of wood, Kastamonu has many uses for wood, such as carving, inlay, marquetry, musical instruments, boxwood hand tools, antique furniture, log house, and boat production. In addition, large forest products facilities that produce industrial wood products are also available in Kastamonu. In order to support regional development, it is necessary to implement the portable prefabricated wooden house Project to further advance the forestry sector, which is already in a certain stage. It is said by experts that there are many earthquake-vulnerable buildings in our country, which is earthquake-prone country. In the special case of the earthquake disaster, we experienced in February 2023 and during possible future earthquake disasters one of the most important needs is reliable, durable, and warm housing for people whose houses have been destroyed or damaged. Based on this, the purpose of the portable prefabricated wooden house project is to design, engineer and produce reliable, economical, environmentally friendly, and nature-friendly housing solutions to meet the housing needs for our citizens affected by disasters and similar emergency situations. In order to achieve this aim, firstly, studies have been carried out to show that materials such as frame construction, CLT or composite wood material will be advantageous in terms of economy and durability, and it has been decided to prefer structural insulated panel (SIP) from these materials. In the next stage, 3D drawings will be made, and designs of different sizes will be produced. One of them will be 20-30 m2 for family use, and the other will be larger, 40-50 m2, for class, dining hall, meeting room, etc. After the designs are completed, static, snow, wind, and thermal engineering calculations will be made. During the calculations, interventions will be made in the design where necessary to improve them. Finally, the production of prototypes will be started, and the production of materials will be provided, and the assembly of portable prefabricated houses will be carried out. In addition, cost calculations will be made.
Keywords: disaster, ecological living space, portable house
BEKLENEN PROJE ÇIKTILARI
(KISA-ORTA-UZUN VADE)
Kısa Vadeli Çıktılar
- Afet evlerinin 2 ve 3 boyutlu tasarımları tamamlanacaktır.
- Standartlara göre testleri gerçekleştirilmiş yapısal izolasyonlu paneller (YİP) üretilmiş olacaktır.
- Tasarımlardan yola çıkılarak prototip üretilecektir.
- Maliyet hesaplamaları yapılacaktır.
- Türkiye için yeni bir malzeme ve montaj sistemi olan YİP eğitimleri verilerek kursiyerler yetiştirilecektir.
- Kamu kurumları ve sanayicilere yeni bir malzeme olan YİP malzeme tanıtılmış olacaktır.
Orta Vadeli Çıktılar
- Orta vadede, tasarımı ve diğer hesaplamaları hazır olan YİP ile üretilecek ilk ahşap panel evler afet bölgelerinde, kırsal yerleşimlerde veya turizm amaçlı kullanılmaya başlanılacaktır.
- İlk kullanılmaya başlanan evlerden alınan dönüşler ile tasarım ve malzeme bileşenlerinde gerekli iyileştirmeler yapılacaktır.
- Ahşap panel evlerin üretimi ile hem doğrudan istihdam sağlanacak hem de ahşap ürünleri sektörünün yeni bir iş koluna evrilmesi mümkün olacaktır.
- Akademik anlamda, projeye dayalı bilimsel yayınların sayısı artacak ve sektördeki uzmanlarla yapılan iş birlikleri genişletilecektir. Yapılacak olan panel ev tasarımlarının tescillenmesi sağlanacaktır.
Uzun Vadeli Çıktılar
- Uzun vadede, depreme ve yanmaya dayanıklı prefabrik ahşap panel evler Türkiye’de yaygın olarak kullanılması hedeflenmektedir.
- Yapı sektöründen kaynaklı karbondioksit emisyonu düşmesi hedeflenmektedir.
- İhracat rakamlarında artış sağlanması hedeflenmektedir.
- Türkiye’nin barınma problemini iyileştirmesi hedeflenmektedir.
- Ülkemizin ısınmadan kaynaklanan enerji sarfiyatını düşürmesi hedeflenmektedir.
BEKLENEN PROJE ÇIKTILARININ UYGULAMA PLANI
(KISA-ORTA-UZUN VADE)
Kısa Vadeli Uygulama Planı
- Kısa vadede, projenin başarılı bir şekilde ilerleyebilmesi için temel aşamalar gerçekleştirilecektir. İlk olarak, prefabrik evin 2D ve 3D tasarımları oluşturulacak ve prefabrik evin dijital ortamda modellenmesi sağlanacaktır.
- Mekanik dayanıklılık, ısı yalıtımı ve yanmaya karşı direnç gibi kritik testler laboratuvar ortamında gerçekleştirilecektir. Bu süreçte, özellikle ahşap panel malzemelerin yangına dayanıklılığı ve depreme karşı mukavemeti açısından test edilmesi büyük önem taşımaktadır.
- Daha sonra, belirlenen malzemelerle test üretimi yapılacak ve prefabrik evin minyatür prototipleri oluşturulacaktır. Prototip üretimi için uygun malzemeler seçilerek prefabrik evin küçük ölçekli minyatür modelleri hazırlanacaktır. Sonuç olarak, birden fazla ahşap panel taşınabilir ev tasarımı yapılacak ve proje sonunda 1 adet prototip üretilecektir.
- Kullanılacak malzeme ve işçilik gibi bütün maliyetler hesaba katılarak YİP malzemenin birim m2’si ve bütün bir evin maliyeti hesaplanacaktır.
- Ayrıca, ahşap panel ev üretimi ve montajı ile ilgilenen kişilere YİP ile ilgili eğitimler verilecektir.
- Bu süreçte, sanayi kuruluşları, akademisyenler ve kamu kurumları ile koordinasyon sağlanarak proje sonuçlarının geniş bir kitleye ulaşması hedeflenecektir. Bunun yanı sıra, prefabrik ev üreticileri, afet yönetimiyle ilgilenen kamu kurumları ve yerel yönetimlerle iş birliği sağlanarak projenin sanayiye entegrasyonu için ilk adımlar atılacaktır.
Orta Vadeli Uygulama Planı
- Orta vadede, devlet tarafından verilecek teşvikler ile YİP üretimi ile ilgili yeni yatırımların bölgeye getirilmesi planlanmaktadır. Ayrıca, Kastamonu Üniversitesi Teknokent bünyesinde girişimciler tarafından kurulacak şirketler ile YİP üretiminin sağlanması teşvik edilecektir. Aynı zamanda, sanayi iş birlikleri artırılarak bu yapıların ticari olarak üretilmesi ve pazarlanması için gerekli yatırımların yapılması teşvik edilecektir.
- Öncelikle, pilot üretim aşamasına geçilerek belirlenen alanlarda prefabrik ahşap evlerin kurulumları gerçekleştirilecektir. Bu süreçte, ahşap yapıların afet bölgelerinde ne kadar verimli olduğu, maliyet etkinliği ve kullanım konforu gibi faktörler detaylı bir şekilde değerlendirilecektir. Yapılan saha testleri sonucunda, prefabrik ahşap evlerde tasarımsal ve yapısal iyileştirmeler yapılması planlanacaktır. Buralarda kullanılmaya başlanan yapılar test edilecek ve performansları değerlendirilecektir.
- Bu aşamada, yerel girişimcilerin ahşap prefabrik ev sektörüne yönelmesi desteklenecek ve yeni iş modelleri geliştirmeleri teşvik edilecektir. Bununla birlikte, üniversitelerde ve ilgili mühendislik fakültelerinde, sürdürülebilir ahşap yapı teknolojileri üzerine eğitimler verilerek bu konuda daha yetkin mühendislerin yetiştirilmesi desteklenecektir. Yetiştirilen yetkin mühendislerinde verecekleri eğitimler ile bu alanda daha fazla ustanın yetişmesi planlanmaktadır.
- Tasarım eğitimleri verilerek ilgili lisans öğrencilerinin bu sektöre yönlenmesi desteklenebilir. Üniversitemizin tasarım ofisi ile birlikte hareket ederek yeni ev modellerinin tescillerinin alınması desteklenecektir.
Uzun Vadeli Uygulama Planı
- Uzun vadede, projenin büyük ölçekli uygulanabilirliği sağlanarak ahşap prefabrik evlerin yaygınlaşması amaçlanmaktadır.
- Aynı zamanda, yeşil şehircilik projeleri kapsamında ahşap prefabrik evlerin, yenilenebilir enerji ve akıllı bina sistemleriyle entegre edilmesi sağlanacaktır. Böylece, sıfır karbon emisyonlu, çevre dostu yaşam alanlarının oluşturulması mümkün olacaktır.
- Bunun yanı sıra, uluslararası pazarlara açılarak Avrupa, Asya ve Orta Doğu ülkelerine yönelik ihracat stratejileri geliştirilecektir. Türkiye’nin sürdürülebilir ahşap yapı sektöründe küresel bir oyuncu haline gelmesi için uluslararası sertifikasyon süreçleri tamamlanacak ve prefabrik ahşap yapıların dünya genelinde tanınması sağlanacaktır.
- Hızlı kurulabilen bir yapı sistemi olan YİP’in yaygınlaşması ile hızlı ve kalıcı yapılaşma sağlanacaktır.
- YİP panellerin ısı yalıtım özellikleri iklime göre kolaylıkla ayarlanabildiği için optimum ısı sarfiyatı ile tasarruf sağlanacaktır.
Sonuç olarak, projenin uygulama planı, kısa vadede tasarım ve prototip üretimine, orta vadede seri üretim ve pilot uygulamalara, uzun vadede ise sanayiye entegrasyon ve uluslararası pazarlara açılmaya odaklanmaktadır. Proje sürecinde akademik araştırmaların devam ettirilmesi, kamu-özel sektör iş birliklerinin güçlendirilmesi ve çevre dostu mimari yaklaşımların yaygınlaştırılması temel hedefler arasındadır. Bu plan doğrultusunda, Türkiye’de sürdürülebilir ve afetlere dayanıklı ahşap yapı sektörünün gelişimine büyük katkı sağlanması amaçlanmaktadır.
PROJENİN BÖLGESEL KALKINMAYA KATKISI
(KISA-ORTA-UZUN VADE)
Depreme ve yangına dayanıklı taşınabilir prefabrik ahşap panel ev projesi, Kastamonu ve çevresinde bölgesel kalkınmaya çok yönlü katkılar sağlayacak önemli bir girişimdir. Kastamonu, Türkiye’nin en önemli orman varlıklarına sahip illerinden biri olup, orman ürünleri sektörü açısından büyük bir potansiyele sahiptir. Ancak, bu potansiyel genellikle ahşap levha, parke ve kapı üretimi gibi geleneksel sanayi dallarında yoğunlaşmıştır. Projemiz, Kastamonu’daki ahşap endüstrisini yenilikçi bir alana yönlendirmeyi ve prefabrik ahşap yapıların üretimini teşvik ederek bölgenin ekonomik ve sosyal gelişimine katkı sunmayı hedeflemektedir.
Projenin bölgesel kalkınmaya kısa vadede olacak katkıları orman ürünleri sektöründe daha fazla hissedilecektir. Prefabrik ahşap ev üretimi, Kastamonu’daki orman ürünleri sektörüne farklı bir boyut kazandıracak ve prototipleri yapılan ahşap panel evlerin seri üretime geçilmesi durumunda birçok yeni girişimci firmanın da atölyelerinde alt imalatlara başlaması öngörülmektedir. Böylece, ahşap yapı üretimine yönelik yeni atölyelerin açılmasını teşvik edecektir. Bu, bölgede doğrudan ve dolaylı istihdam olanaklarını artıracaktır. Özellikle yapısal ahşap üretimi, orman endüstri ve inşaat mühendisliği gibi alanlarda iş gücü ihtiyacı doğacak ve bölge halkına yeni iş imkânları sunulacaktır.
Eğitim ve araştırma açısından da projenin bölgesel kalkınmaya kısa vadede önemli katkıları olacaktır. Kastamonu Üniversitesi gibi bölgedeki akademik kurumlar, bu proje aracılığıyla ahşap yapı teknolojileri, sürdürülebilir mimari ve malzeme bilimi gibi alanlarda yeni araştırmalar yapma fırsatı bulacaktır. Aynı zamanda, proje kapsamında mühendislik, mimarlık ve tasarım alanlarında eğitim gören öğrencilere uygulamalı eğitimler sunularak, nitelikli iş gücünün yetiştirilmesi sağlanacaktır.
Projenin bölgesel kalkınmaya orta vadede, proje bölgedeki ahşap işleme sanayisinin katma değerli ürün üretimine yönelmesini teşvik edecektir. Kastamonu’da bulunan orman endüstrisi firmaları genellikle düşük katma değerli ürünler üretmekte ve bu ürünlerin büyük kısmı yarı işlenmiş olarak dış pazarlara satılmaktadır. Prefabrik ahşap evlerin üretimi, bölgedeki ahşap işleme tesislerini ileri teknolojiye sahip, yenilikçi üretim yöntemlerine yönlendirecek ve ürünlerinin ulusal ve uluslararası pazarda rekabet gücünü artıracaktır. Bu durum, bölge ekonomisinin büyümesine katkı sağlarken aynı zamanda yerli üretimin güçlenmesine ve dışa bağımlılığın azalmasına da yardımcı olacaktır.
Bir diğer önemli bölgesel kalkınma etkisi, afet yönetimi alanında olacaktır. Türkiye’nin bir deprem ülkesi olduğu gerçeği göz önüne alındığında, afet sonrası barınma çözümlerinin hızlı ve etkin bir şekilde sağlanması kritik bir konudur. Kastamonu, Karadeniz Bölgesi’nde yer almakla birlikte, Türkiye’nin çeşitli illerinde yaşanabilecek afetler için stratejik bir üretim merkezi olma potansiyeline sahiptir. Prefabrik ahşap evler, afet bölgelerine hızlı bir şekilde taşınarak kurulabilir ve kısa sürede güvenli yaşam alanları oluşturulabilir. Bu sayede, bölgedeki üretim kapasitesi sadece yerel taleplere değil, ulusal düzeyde afet sonrası barınma ihtiyaçlarına da cevap verecek şekilde artırılabilir.
Projenin bölgesel kalkınmaya uzun vadede olacak katkıları sürdürülebilir ve çevre dostu yapı teknolojilerinin bölgesel ölçekte yaygınlaşmasını sağlayarak, yeşil ekonomi politikalarının desteklenmesine yardımcı olacaktır. Ahşap prefabrik evlerin betonarme yapılara kıyasla karbon salınımı çok daha düşüktür ve üretim süreçleri çevreye zarar vermez. Bölgedeki ahşap kaynaklarının sürdürülebilir şekilde kullanılması ve atık malzemelerin geri dönüştürülerek prefabrik yapıların üretiminde kullanılması teşvik edilecektir. Bu sayede, Kastamonu ve çevresinde çevre dostu inşaat yöntemleri yaygınlaşacak ve sürdürülebilir şehircilik anlayışı benimsenerek doğal kaynakların korunması sağlanacaktır.
Projenin bölgesel kalkınmaya uzun vadede bölgenin turizm ve kırsal kalkınmasına da katkı sağlayacaktır. Ekolojik ahşap panel evler, yalnızca afet durumlarında değil, turizm sektöründe de önemli bir barınma alternatifi sunmaktadır. Özellikle Kastamonu gibi doğal güzellikleri ve tabiat turizmi potansiyeli yüksek olan bir bölgede, bu evler ekolojik oteller, doğa kampları ve kırsal turizm projeleri için cazip bir seçenek haline gelebilir. Ahşap panel evlerin konforlu, çevre dostu ve estetik yapıları, doğayla iç içe bir yaşam sunarak sürdürülebilir turizm projelerinin gelişmesine katkı sağlayacaktır.
Sonuç olarak, depreme ve yangına dayanıklı ekolojik ahşap panel ev projesi, Kastamonu ve çevresinde ekonomik, çevresel ve sosyal açıdan büyük bir dönüşüm yaratma potansiyeline sahiptir. Bölgedeki ahşap sanayisini katma değeri yüksek bir üretim alanına yönlendirecek, yerel istihdamı artıracak, yeşil bina uygulamalarını teşvik edecek ve afet yönetimi çözümleri sunarak bölgesel kalkınmaya çok yönlü katkılar sağlayacaktır. Ayrıca, kırsal turizm ve sürdürülebilir şehircilik anlayışının gelişmesine katkıda bulunarak Kastamonu’nun Türkiye’de örnek bir ekolojik yaşam merkezi haline gelmesine destek olacaktır.
